Η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι μια επώδυνη φλεγμονή της πελματιαίας απονεύρωσης του ποδιού. Η πελματιαία απονεύρωση είναι μια ινώδης ταινία συνδετικού ιστού που εκτείνεται κατά μήκος του πέλματος του ποδιού και συνδέει τα δάκτυλα με την πτέρνα. Η κύρια λειτουργία της είναι να υποστηρίζει την ποδική καμάρα απορροφώντας τα φορτία που δέχεται το πόδι μας όταν περπατάμε ή όταν τρέχουμε. Είναι περισσότερο ένα σύνδρομο υπέρχρησης, καθώς μετά από επαναλαμβανόμενες φορτίσεις και καταπόνηση μπορεί να δημιουργηθούν μικρορήξεις οι οποίες είναι επώδυνες και δημιουργούν τη φλεγμονή. Στην αιτιολογία της όμως μπορεί να συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες. Είναι μια σχετικά συχνή πάθηση του ποδιού. Συχνά αναφέρεται και ως άκανθα πτέρνας, λόγω μια οστικής προβολής της πτέρνας που παρατηρείται συχνά στις ακτινογραφίες. Ο όρος αυτός όμως δεν είναι σωστός/δόκιμος.
ΑΙΤΙΑ
Η πελματιαία απονευρωσίτιδα θεωρείται ένα σύνδρομο υπέρχρησης που δημιουργείται από χρόνια καταπόνηση της πελματιαίας απονεύρωσης. Το στρώμα λίπους που υπάρχει στο πέλμα γίνεται λιγότερο ελαστικό με την πάροδο της ηλικίας και δεν απορροφά τόσο καλά τους κραδασμούς κατά τη βάδιση, με αποτέλεσμα την καταπόνηση της πελματιαίας απονεύρωσης και την εμφάνιση πόνου.
Μπορεί να συνυπάρχουν και άλλα αίτια όπως:
- Πολύωρη ορθοστασία
- Πολύ σφιχτός γαστροκνήμιος μυς
- Βάδιση με ακατάλληλα υποδήματα (υποδήματα που είναι σκληρά και δεν απορροφούν καλά τους κραδασμούς ή υποδήματα που δεν υποστηρίζουν επαρκώς την ποδική καμάρα)
- Κοιλοποδία (μεγάλη ποδική καμάρα) ή πλατυποδία (χαμηλή ποδική καμάρα)
- Βλαισοποδία
- Αυξημένο σωματικό βάρος
- Το γυναικείο φύλο (ιδίως γυναίκες 40-60 ετών)
- Επαναλαμβονόμενοι μικροτραυματισμοί
- Σακχαρώδης διαβήτης
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα κυριότερα συμπτώματα είναι:
- Πόνος στην πτέρνα που επιμένει κυρίως στο έσω χείλος της κάτω επιφάνειας της πτέρνας. Ο πόνος συνήθως εμφανίζεται στο ένα πόδι, μπορεί ωστόσο να συμβεί ταυτόχρονα και στα δύο πόδια. Ο πόνος είναι έκδηλα χειρότερος το πρωί με την έγερση και τα πρώτα πρωινά βήματα. Σε ήπιες καταστάσεις, ο πόνος υποχωρεί σταδιακά κατά τη διάρκεια της ημέρας όταν το πόδι ζεσταθεί. Σε πιο προχωρημένα στάδια αν η κατάσταση δεν θεραπευτεί, ο πόνος μπορεί να χειροτερεύει κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Χωλότητα, λόγω του πόνου στην πτέρνα
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση τίθεται με τη λήψη του ιστορικού και την κλινική εξέταση. Ο πόνος εκλύεται με την παθητική έκταση των δακτύλων ή τη διάταση της ποδικής καμάρας ή με πίεση στην έσω επιφάνεια της πτέρνας. Απεικονιστικά, η απλή ακτινογραφία μπορεί να δείξει μια οστική προβολή στην πτέρνα (πελματιαία άκανθα πτέρνας). Η μαγνητική τομογραφία μπορεί να δείξει το βαθμό και την έκταση της φλεγμονής της πελματιαίας απονεύρωσης.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Συντηρητική θεραπεία
- Ανάπαυση και τροποποίηση/περιορισμός δραστηριοτήτων (ειδικά των αθλητικών)
- Αγωγή με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
- Παγοθεραπεία
- Απώλεια βάρους
- Κατάλληλα υποδήματα
- Ειδικά πέλματα υποστήριξης της ποδικής καμάρας
- Νυκτερινοί νάρθηκες
- Φυσικοθεραπείες, που περιλαμβάνουν μαλάξεις και διατάσεις της πελματιαίας απονεύρωσης. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι κρουστικοί υπέρηχοι (shock wave therapy) μπορεί να βοηθήσουν αυξάνοντας την αιμάτωση της περιοχής και διεγείροντας τους μηχανισμούς επούλωσης.
- Τοπική έγχυση κορτιζόνης και αναισθητικού, μπορεί να βοηθήσει σε πολύ επώδυνες περιπτώσεις (έως 3 φορές).
- Σε χρόνιες κι εμμένουσες περιπτώσεις, μπορεί να βοηθήσει η εγχυση βιολογικών αυξητικών παραγόντων, όπως Platelet-Rich Plasma (PRPs), το οποίο θεωρείται ότι βοηθά στην ταχύτερη επούλωση των βλαβών και στην ανάπλαση της πελματιαίας απονεύρωσης. Στη βιβλιογραφία αυτή τη στιγμή υπάρχουν ενδείξεις για την ευεργετική επίδραση των PRPs, αλλά με αντικρουόμενα αποτελέσματα και μελέτες που αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα του. Γι’ αυτό και χρειάζονται περισσότερες και καλύτερες μελέτες για την τεκμηρίωση τους ως ενδεδειγμένη θεραπεία.
Συνήθως, με τον κατάλληλο συνδυασμό όλων των παραπάνω μέτρων η πελματιαία απονευρωσίτιδα υποχωρεί μετά λίγες έως πολλές εβδομάδες.
Χειρουργική θεραπεία
Χειρουργική θεραπεία χρειάζεται εξαιρετικά σπάνια σε εμμένουσα πελματιαία απονευρωσίτιδα και εφόσον δεν ανταποκρίνεται σε όλα τα μέτρα συντηρητικής θεραπείας για τουλάχιστον 12 μήνες. Χειρουργικές επιλογές είναι η μερική απελευθέρωση της πελματιαίας απονεύρωσης μέσω μικρών τομών ή η επιμήκυνση του γαστροκνήμιου σε περιπτώσεις που οι μύες της γάμπας είναι πολύ σφιχτοί και υπάρχει σημαντικός περιορισμός της ραχιαίας κάμψης του ποδιού.
Εάν έχετε πόνο στο πέλμα σας που μοιάζει με πελματιαία απονευρωσίτιδα, επικοινωνήστε με τον εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό κ. Προδρομίδη Απόστολο να εκτιμήσει την κατάσταση σας και να σας προτείνει την καταλληλότερη εξατομικευμένη θεραπεία.