Η ρήξη μηνίσκου είναι ένα πολύ συχνό πρόβλημα και μία από τις συχνότερες αιτίες πόνου στο γόνατο. Ο μηνίσκος είναι μια ινοχόνδρινη δομή με σχήμα ημισεληνοειδές που βρίσκεται μέσα στην άρθρωση του γόνατος και παρεμβάλλεται ανάμεσα στο μηρό και την κνήμη. Το γόνατο έχει 2 μηνίσκους, τον έσω και τον έξω. Οι λειτουργίες του μηνίσκου είναι κυρίως οι εξής:
- Απορροφά τους κραδασμούς («αμορτισέρ»)
- Μετατρέπει την επίπεδη επιφάνεια της κνήμης σε κοίλη για να αρθρώνεται πιο συμμετρικά με την κυρτή επιφάνεια του μηρού και να κατανέμονται καλύτερα οι ασκούμενες δυνάμεις
- Συνεισφέρει στη σταθερότητα του γόνατος.
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΚΩΣΗΣ
Σε νέους ενήλικες ο μηνίσκος μπορεί να τραυματιστεί μετά από μια στροφική κάκωση του γόνατος σε αθλητικές δραστηριότητες (οξείες ρήξεις)
Σε μεγαλύτερους ενήλικες (> 50 ετών), η ρήξη του μηνίσκου να συμβεί μετά από μια πολύ ήπια κάκωση του γόνατος (π.χ. κατά το ανεβοκατέβασμα σκάλας, κατά την έγερση από βαθύ κάθισμα), καθώς ο μηνίσκος σε αυτές τις περιπτώσεις πάσχει ήδη από εκφυλιστικές αλλοιώσεις είτε λόγω ηλικίας και χρόνια καταπόνησης είτε λόγω παλαιότερων μικρών τραυματισμών στο γόνατο (εκφυλιστικές ρήξεις).
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΡΗΞΕΩΝ ΜΗΝΙΣΚΟΥ
Η ταξινόμηση μιας ρήξης μηνίσκου γίνεται ανάλογα με:
- Τη χρονιότητα: οξεία, χρόνια/εκφυλιστική
- Την εντόπιση της: πρόσθιο κέρας, οπίσθιο κέρας, σώμα μηνίσκου
- Τη μορφολογία της: ακτινωτή, οριζόντια, επιμήκης, δίκην λαβής κάδου (bucket handle), ρίζας (root), μηνισκοθυλακική (ramp lesion), σύνθετη.
- Τη δυνατότητα συρραφής: ρήξεις στην περιφέρεια του μηνίσκου που έχουν καλύτερη αιμάτωση και μπορούν να συρραφούν και κεντρικές ρήξεις (που έχουν φτωχή αιμάτωση και δεν μπορούν να συρραφούν).
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
- Πόνος στο γόνατο: συνήθως εμφανίζεται ως ενόχληση κατά τη βάδιση, το ανεβοκατέβασμα σκάλας, στο βαθύ κάθισμα, και το τρέξιμο. Ενοχλεί επίσης στον ύπνο στις αλλαγές στάσεις.
- Οίδημα (πρήξιμο) στο γόνατο: συνήθως δεν είναι πολύ μεγάλο και γίνεται πιο εμφανές μετά το πρώτο 24ωρο.
- Δυσκαψία, δυσκολία στην κίνηση
- Αδυναμία πλήρους έκτασης ή κάμψης του γόνατος
- Κλείδωμα («μπλοκ») και αδυναμία κίνησης του γόνατος (ενδεικτικό μεγάλης ρήξης που έχει εγκλωβιστεί μέσα στην άρθρωση του γονατος).
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Για τη διάγνωση χρειάζεται ένα καλό ιστορικό και μια σωστή κλινική εξέταση από Ορθοπαιδικό. Μια σωστή κλινική εξέταση μπορεί να αναδείξει ένα μεγάλο ποσοστό ρήξεων μηνίσκου. Η μαγνητική τομογραφία θα επιβεβαιώσει την κλινική διάγνωση ή υποψία γι’αυτο και πρέπει να συνοδεύει την κλινική εξέταση και όχι να προηγείται αυτής.
Η μαγνητική τομογραφία απεικονίζει το μηνίσκο, την έκταση και τη μορφή της ρήξης του μηνίσκου καθώς και άλλες πιθανές συνοδές κακώσεις του χόνδρου ή των συνδέσμων του γόνατος.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Στην οξεία φάση αμέσως μετά την κάκωση συνιστάται παγοθεραπεία, ανάρροπη θέση του σκέλους, περίδεση, αποφόρτιση (με βακτηρίες), και παυσίπονα. Η τελική μορφή θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο, την εντόπιση και την έκταση της ρήξης του μηνίσκου, αλλά και από την παρουσία ή όχι άλλων συνοδών κακώσεων εντός του γόνατος καθώς και εν μέρει και από την ηλικία και το επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς.
Συντηρητική θεραπεία
Περιλαμβάνει τροποποίηση δραστηριοτήτων, λήψη αντιφλεγμονοδών φαρμάκων, και κατάλληλη φυσικοθεραπεία (ισομετρικές ασκήσεις γόνατος, κινησιοθεραπεία-κάμψη κι έκταση του γόνατος, διατάσεις, ασκήσεις ενδυνάμωσης του τετρακεφάλου). Η συντηρητική θεραπεία ενδείκνυται για μικρές – ατελείς ρήξεις ή για χρόνιες/εκφυλιστικές ρήξεις σε ηλικιωμένους ασθενείς (> 50 ετών). Ειδικά στους ηλικιωμένους ασθενείς μετά από μια περίοδο περίπου 3 μηνών οι περισσότερες ρήξεις αυτού του τύπου γίνονται ασυμπτωματικές και ο ασθενής δεν πονάει. Η ρήξη του μηνίσκου δεν επουλώνεται, αλλά σταματάει να ενοχλεί τον ασθενή.
Χειρουργική θεραπεία
Γίνεται αρθροσκοπικά και μπορεί να περιλαμβάνει είτε μερική μηνισκεκτομή είτε συρραφή του μηνίσκου. Η χειρουργική θεραπεία ενδείκνυται στις περισσότερες περιπτώσεις όταν έχουμε έναν νέο ασθενή με μεγαλύτερη ρήξη ή που συνεχίζει να έχει συμπτώματα παρά τη συντηρητική αντιμετώπιση τα οποία τον εμποδίζουν στις καθημερινές του δραστηριότητες ή στις αθλητικές του δραστηριότητες. Επίσης άλλες ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση είναι σε ασθενείς με κλειδωμένο γόνατο (block) ή σε ασθενείς με συνοδές κακώσεις, όπως ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Σε τέτοιες περιπτώσεις προτείνεται η αρθροσκόπηση του γόνατος και η συρραφή του μηνίσκου (εφόσον αυτό είναι δυνατό) ή η μερική μηνισκεκτομή (εφόσον δεν μπορεί να συρραφεί). Μετά από μια αρθροσκόπηση γόνατος για ρήξη μηνίσκου οι ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι την ίδια ημέρα και περπατούν άμεσα. Ακολουθούν το κατάλληλο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας για γρήγορη αποκατάσταση κι επιστροφή στις καθημερινές και αθλητικές δραστηριότητες. Εάν γίνει συρραφή του μηνίσκου μπορεί να χρειαστεί περιορισμός της κίνησης και φόρτισης του γόνατος με έναν λειτουργικό νάρθηκα και βακτηρίες για λίγες εβδομάδες.
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΓΟΝΑΤΟΣ
Ορισμένοι τύποι ρήξεων μηνίσκου, ακόμα και σε ηλικιωμένους, έχουν κακή πρόγνωση και φτωχό αποτέλεσμα με συντηρητική αντιμετώπιση. Τέτοιες ρήξεις είναι:
- Ρήξεις πολύ κοντά στην έκφυση (ρίζα) του μηνίσκου (root tears), γιατί οδηγούν σε αστάθεια και περαιτέρω φθορά στην άρθρωση του γόνατος
- Ακτινωτές ρήξεις (ρήξεις κάθετες στο μηνίσκο), γιατί έχουν την τάση να επεκτείνονται γρήγορα και να πονάνε
- Λοξές γλωσσοειδείς ρήξεις (parrot beak tears)
- Ρήξεις δίκην λαβής κάδου (bucket-handle tears)
Σε τέτοιες ρήξεις συνιστάται γρήγορη παρέμβαση από Ορθοπαιδικό Χειρουργό με αρθροσκόπηση του γόνατος και μερική μηνισκεκτομή ή συρραφή της ρήξης.
ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΜΒΕΙ ΑΝ ΔΕΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕΙ ΕΓΚΑΙΡΑ ΜΙΑ ΡΗΞΗ ΜΗΝΙΣΚΟΥ
Ένας μηνίσκος που έχει υποστεί ρήξη χάνει τη λειτουργικότητα του και δεν απορροφά πλέον τους κραδασμούς, ενώ το τμήμα του μηνίσκου που έχει υποστεί ρήξη τρίβεται ανώμαλα πλέον στο χόνδρο του γόνατος με αποτέλεσμα τη συμβολή στην εμφάνιση πρώιμης αρθρίτιδας. Επίσης όσο καθυστερεί η τελική θεραπεία μπορεί να προκληθεί μεγαλύτερη ρήξη στο μηνίσκο ή και το τμήμα του μηνίσκου που έχει υποστεί ρήξη μπορεί να αναδιπλωθεί μέσα στην άρθρωση, μπλοκάροντας την κίνηση του γόνατος.
Ο κ. Απόστολος Προδρομίδης έχει εξειδικευτεί στη Χειρουργική Γόνατος και ιδιαίτερα στην Επανορθωτική Χειρουργική Γόνατος και σε όλο το φάσμα των Αθλητικών Κακώσεων γόνατος και την αντιμετώπιση τους αρθροσκοπικά σε 2 μεγάλα πιστοποιημένα Κέντρα Εξειδίκευσης στη Μεγάλη Βρετανία (Leeds Chapel Allerton Elective Orthopaedic Centre και York Teaching Hospital) ολοκληρώνοντας 2 κλινικές μετεκπαιδεύσεις/εξειδικεύσεις και πραγματοποιώντας πολυάριθμες αρθροσκοπικές επεμβάσεις γόνατος. Επισκεφθείτε τον εξειδικευμένο στη αρθροσκοπική χειρουργική γόνατος κ. Προδρομίδη Απόστολο για τη σωστή αντιμετώπιση της ρήξης του μηνίσκου στο γόνατο σας.