Ο αχίλλειος τένοντας είναι ο μεγαλύτερος και ισχυρότερος τένοντας του ανθρώπινου σώματος. Βρίσκεται πίσω και πάνω από την πτέρνα και ενώνει τους μύες της κνήμης (γαστροκνήμιο και υποκνημίδιο) με την πτέρνα, μύες οι οποίοι είναι πολύ χρήσιμοι για τη βάδιση και το τρέξιμο. Η ρήξη του αχίλλειου τένοντα είναι η διακοπή της συνέχειας του που έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία βάδισης.
Ο τυπικός ασθενής με ρήξη αχίλλειου τένοντα είναι άνδρας 35-45 ετών, συχνά ερασιτέχνης αθλητής, ο οποίος μάλιστα ορισμένες φορές μπορεί να αναφέρει ενοχλήσεις στον αχίλλειο τένοντά του κατά την άθληση τις τελευταίες 10-15 ημέρες. Επίσης, μπορεί να συμβεί σε επαγγελματία αθλητή, αποτέλεσμα χρόνιας τενοντοπάθειας από την επαναλαμβανόμενη υπέρχρηση και καταπόνηση του τένοντα. Εμφανίζεται συχνότερα σε άνδρες (9:1).
ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ
Οι περισσότερες ρήξεις στον αχίλλειο τένοντα συμβαίνουν 2 - 6 εκατοστά πάνω από την κατάφυση του στην πτέρνα, γιατί η περιοχή αυτή έχει σχετικά φτωχή αιμάτωση, με αποτέλεσμα την αδυναμία επούλωσης μικροτραυματισμών και εκφυλιστικών αλλοιώσεων. Η ρήξη ενός εκφυλισμένου αχίλλειου τένοντα συμβαίνει συνήθως κατά τη διάρκεια απότομης σύσπασης της γαστροκνημίας σε ένα άλμα ή σε μία απότομη επιτάχυνση.
Γενικά, οι οξείες ρήξεις διακρίνονται σε τραυματικές και μη τραυματικές. Στις τραυματικές, ο συνηθέστερος μηχανισμός ρήξης είναι η απότομη φόρτιση του αχιλλείου με το γόνατο σε έκταση (π.χ. σε σπριντ κατά την εκκίνηση, ή σε ένα άλμα). Άλλος μηχανισμός (πιο σπάνιος) είναι η απότομη ραχιαία έκταση του ποδιού (ειδικά μετά σε πτώση από ύψος). Μη τραυματικές ρήξεις του τένοντα μπορεί να συμβούν σε ηλικιωμένους ασθενείς με χρόνια χρήση κορτιζόνης, ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, νεφρική ανεπάρκεια, ρευματοειδή αρθρίτιδα, υπερλιπιδαιμία και άλλες αυτάνοσες παθήσεις.
Παράγοντες κινδύνου ρήξης αχιλλείου τένοντα
- Ηλικία: συχνότερα σε ηλικίες 20-25 και 35-45 ετών
- Φύλο: συχνότερα σε άνδρες (άνδρες:γυναίκες 9:1)
- Αθλήματα με τρέξιμο, άλματα, απότομες επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις (όπως ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλλεϋ, τένις)
- Εγχύσεις κορτιζόνης στον αχίλλειο τένοντα.
- Λήψη αντιβιοτικών (ιδίως κινολόνες)
- Λήψη φαρμάκων για χοληστερίνη (στατίνες)
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η ρήξη του αχίλλειου τένοντα μπορεί κάποιες φορές να διαφύγει της διάγνωσης και να θεωρηθεί ένα απλό διάστρεμμα. Για να μη συμβεί αυτό χρειάζεται ένα καλό ιστορικό και μια προσεκτική κλινική εξέταση. Στην ψηλάφηση υπάρχει κενό στο σημείο της ρήξης. Ειδικά κλινικά τεστ επιβεβαιώνουν τη διάγνωση, και συχνά είναι περιττές απεικονιστικές εξετάσεις. Εντούτοις, σε αμφίβολες περιπτώσεις, η διάγνωση μπορεί να επιβεβαιωθεί με υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Σε ηλικιωμένους ασθενείς με περιορισμένες δραστηριότητες μπορεί να εφαρμοστεί συντηρητική θεραπεία που περιλαμβάνει χρήση ειδικού νάρθηκα για 8-10 εβδομάδες. Η συντηρητική θεραπεία εμφανίζει υψηλό ποσοστό επαναρρήξης (έως 30%) αλλά και μείωση της ισχύος του τένοντα (έως 30%) γι’ αυτό και δε συνιστάται σε νεότερους ασθενείς. Σε νεότερους και δραστήριους ασθενείς συνιστάται χειρουργική θεραπεία με συρραφή της ρήξης του τένοντα. Η συρραφή γίνεται είτε ανοικτά με μία ενιαία τομή (περίπου 6-8 εκατοστά) είτε διαδερμικά μέσω (6) μικρών τομών (2-3 χιλιοστών). Για τη συρραφή χρησιμοποιούνται ισχυρά μη απορροφήσιμα ράμματα. Ο ασθενής συνήθως μπορεί να πάει σπίτι του την ίδια ημέρα, ενώ μετεγχειρητικά το πόδι ακινητοποιείται σε ειδικό νάρθηκα. Η βάδιση γίνεται χωρίς φόρτιση του ποδιού με τη χρήση 2 βακτηρίων για ένα μήνα τουλάχιστον και στη συνέχεια γίνεται προοδευτική έως πλήρη φόρτιση τις επόμενες δύο εβδομάδες. Βάδιση χωρίς βακτηρίες επιτρέπεται μετά τις 6 εβδομάδες μετεγχειρητικά, και συνήθως στους δύο μήνες αφαιρείται οριστικά ο νάρθηκας.
Η διαδερμική και η ανοικτή μέθοδος έχουν το ίδιο καλά αποτελέσματα, η διαδερμική τεχνική ίσως συνοδεύεται από μικρότερο ποσοστό επιπλοκών με την επούλωση του τραύματος, αλλά με μεγαλύτερο ποσοστό παγίδευσης νεύρου (γαστροκνημίου) που προκαλεί δυσαισθησίες και νευρογενή πόνο στη γάμπα (έως 10%).
Η χειρουργική θεραπεία υπερτερεί σημαντικά έναντι της συντηρητικής γιατί:
- Προσφέρει ταχύτερη και πιο ασφαλή αποκατάσταση
- Προσφέρει (σχεδόν) πλήρη ανάκτηση της ισχύος και της λειτουργικότητας του τένοντα (και του γαστροκνημίου μυός), σε αντίθεση με τη σημαντική μείωση της ισχύος του τένοντα μετά από συντηρητική αγωγή
- Έχει μικρότερα ποσοστά επαναρρήξης του τένοντα (<5% έναντι 20-30% με τη συντηρητική θεραπεία).
Εάν έχετε υποστεί τραυματισμό στον αχίλλειο τένοντα επικοινωνήστε τώρα με τον εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό κ. Προδρομίδη Απόστολο να εκτιμήσει λεπτομερώς την κατάσταση σας και να σας προτείνει την καταλληλότερη αντιμετώπιση για την περίπτωση σας.